Τμήμα φυσικής ιατρικής & αποκατάστασης

Στο τμήμα περιλαμβάνονται και εκτελούνται τα ακόλουθα:

Ιατρείο Μυοσκελετικών και Νευρολογικών παθήσεων

Στο ιατρείο εκτελείται κλινική (φυσική) εξέταση και γίνεται λειτουργική εκτίμηση των ασθενών. Το μέρος της φυσικής εξέτασης εκτελείται ούτως ή άλλως και από άλλους ειδικούς ιατρούς (ορθοπαιδικοί, ρευματολόγοι, νευρολόγοι, νευροχειρουργοί κλπ). Η ιδιαιτερότητα του ιατρείου Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης είναι στη λειτουργική εκτίμηση, δηλαδή στην ταυτοποίηση και καταγραφή των ελλειμμάτων και των λειτουργικών διαταραχών που προκαλεί η όποια πάθηση ή κάκωση. Για να προσπαθήσουμε να θεραπεύσουμε ή να εξαλείψουμε τις λειτουργικές διαταραχές (με όποια μέσα διαθέτουμε) πρέπει πρώτα να τις βρούμε, να τις μετρήσουμε και να τις καταγράψουμε.

Η κλινική εξέταση που περιλαμβάνει πλήρες ιατρικό ιστορικό, φυσική εξέταση, ανασκόπηση και συνταγογράφηση επιπλέον εργαστηριακών εξετάσεων αν κρίνεται απαραίτητο, διαφοροδιάγνωση και διάγνωση είναι αναπόσπαστο τμήμα της Φυσιατρικής εκτίμησης και δεν υποκαθιστά την αντίστοιχη εξέταση από άλλους ειδικούς ιατρούς (ορθοπαιδικό, νευρολόγο, ρευματολόγο κλπ).

Νευροφυσιολογικό Εργαστήριο (ή Ηλεκτρομυογραφικό Εργαστήριο)

Εκτελούνται όλες οι συνήθεις ηλεκτροδιαγνωστικές εξετάσεις.

i.Ηλεκτρομυογράφημα (μπορούμε να ελέγξουμε οποιοδήποτε γραμμωτό μυ των τεσσάρων άκρων, του προσώπου και του κορμού περιλαμβανομένων των σφικτήρων και του διαφράγματος)
ii.Ταχύτητες Αγωγής Νεύρων (κινητικές και αισθητικές) όλων των περιφερικών νεύρων άνω και κάτω άκρων
iii.F-Wave, H-Reflex
iv.Blink Reflex (ή Βλεφαρικό αντανακλαστικό) για έλεγχο του προσωπικού και του τριδύμου νεύρου
v.Τεχνικές Repetitive Stimulation (ή Δοκιμασία Desmedt) για έλεγχο της νευρομυϊκής σύναψης

Ο νευροφυσιολογικός έλεγχος είναι μια εξαιρετικά χρήσιμη εξέταση και σε αρκετές περιπτώσεις απολύτως απαραίτητη για την διάγνωση σε όλες τις παθήσεις ή κακώσεις που προσβάλουν το περιφερικό νευρικό σύστημα. Είναι η μόνη εξέταση που μας δίνει στοιχεία για την λειτουργία του περιφερικού νευρικού συστήματος και επειδή είναι εξαιρετικά ευαίσθητη μπορεί να μας διαγνώσει και να κατευθύνει τους θεράποντες ιατρούς ακόμα και σε αρχόμενες (πρώιμες) παθολογικές καταστάσεις.

Ασθενείς με αιμωδίες στα άκρα ή επώδυνα σύνδρομα, αυχενοβραχιόνιο σύνδρομο, οσφυοϊσχιαλγία, κακώσεις ή παθήσεις των νευρικών πλεγμάτων (βραχιόνιο – οσφυοϊερό πλέγμα), κακώσεις ή παθήσεις των περιφερικών νεύρων, πάρεση προσωπικού νεύρου ή/και νευραλγία τριδύμου, συστηματικές παθήσεις όπως πολυνευροπάθεια οποιασδήποτε αιτιολογίας, μυοπάθεια, σακχαρώδης διαβήτης, ουραιμία συνεπεία χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας, ρευματικές νόσους κλπ, μπορούν να εκτιμηθούν με ακρίβεια, να βοηθηθούν ουσιωδώς οι θεράποντες ιατροί στην διάγνωση και την θεραπεία που θα επιλέξουν και να παρακολουθηθεί η πορεία της νόσου τους (π.χ. οι διαβητικοί και οι ουραιμικοί ασθενείς θα έπρεπε να υποβάλλονται τουλάχιστον ετησίως σε νευροφυσιολογικό έλεγχο για πιθανότατη πολυνευροπάθεια).

Εργαστήριο Στατικής & Δυναμικής Πελματογραφίας

Εκτελούνται στατικό και δυναμικό πελματογράφημα. Πρόκειται για μια εξέταση η οποία είναι απολύτως απαραίτητη σε ασθενείς με παθήσεις ή κακώσεις που αφορούν την ποδοκνημική άρθρωση και τον άκρο πόδα (όπως μεταταρσαλγία, πελματιαία απονευρωσίτιδα, εμμένουσες ή υποτροπιάζουσες τενοντίτιδες κλπ) αλλά και σε απλές αποκλίσεις από το φυσιολογικό (όπως βλαισοποδία, πλατυποδία, κοιλοποδία κλπ). Είναι όμως εξαιρετικά χρήσιμη και σε ασθενείς με χρόνιες ή υποτροπιάζουσες καταστάσεις και παθήσεις του μυοσκελετικού από την οσφύ και κάτω (όπως οσφυαλγία, σύνδρομο μυοπεριτονιακού άλγους, χονδροπάθεια επιγονατίδος κ.α.). Τέλος, η εξέταση αυτή είναι πολύ χρήσιμη, ως προληπτικός έλεγχος, σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή αγγειοπάθεια στα κάτω άκρα. Με την εξέταση εντοπίζουμε και ταυτοποιούμε σημεία που ασκείται αυξημένη πίεση και είναι επιρρεπή σε εξέλκωση.

Θεραπευτικές Πράξεις Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης

Εκτελούνται όλες οι παρεμβατικές θεραπευτικές πράξεις που αφορούν το πεδίο της Φυσιατρικής όπως περιγράφονται παρακάτω.

Extracorporeal Shock Wave Therapy – ESWT (Θεραπεία με κρουστικά κύματα): η τεχνική αυτή είναι εξέλιξη των τεχνικών εξωσωματικής λιθοθριψίας για θεραπευτικές εφαρμογές στο μυοσκελετικό σύστημα. Η εφαρμογή ESWT συνιστάται με απόλυτη ένδειξη, εγκεκριμμένη από το FDA, για την θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας (tennis elbow) και τις πελματιαίας απονευρωσίτιδας. Επιπλέον όμως, εφαρμόζεται με πολύ μεγάλη επιτυχία σε τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου των έξω στροφέων μυών του ώμου (rotator cuff) είτε συνυπάρχει επασβέστωση του τένοντα (ασβεστοποιός τενοντίτιδα) είτε όχι. Στην περίπτωση της ύπαρξης επασβέστωσης η θεραπεία κατευθύνεται και στην προσπάθεια λιθοθριψίας της επασβέστωσης (αποτιτανώσεων) και εξάλειψης του συνεχούς μηχανικού ερεθισμού. Επίσης η τεχνική έχει εφαρμογή με πολύ καλή επιτυχία σε τενοντίτιδα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου βραχιονίου μυός, τενοντίτιδα του Αχιλλείου τένοντος, τροχαντηρίτιδα και σε προσπάθεια απευαισθητοποίησης «Σημείων Πυροδότησης – Trigger Points (TrP)» σε Σύνδρομο Μυοπεριτονιακού Άλγους (Myofascial Pain Syndrome). Στις περισσότερες περιπτώσεις η Θεραπεία με Κρουστικά Κύματα αποτελεί μέρος του όλου θεραπευτικού σχεδιασμού και εφαρμόζεται παράλληλα με άλλες μεθόδους (φυσικοθεραπεία, θεραπευτική άσκηση, εφαρμογή PRP ή Prolotherapy κλπ). Μπορεί όμως σε κάποιες περιπτώσεις να επιλεγεί και ως μονοθεραπεία.

Διηθήσεις επώδυνων σημείων: Πάρα πολλές παθήσεις ή κακώσεις του μυοσκελετικού και όχι μόνο συνοδεύονται από την ανάπτυξη επώδυνων μυϊκών σημείων. Οι συχνότερες παθήσεις, που αφορούν την πλειονότητα των επώδυνων μυοσκελετικών καταστάσεων στην καθ’ ημέρα πράξη, είναι το «Σύνδρομο Μυοπεριτονιακού Άλγους - Myofascial Pain Syndrome ή MPS» και η «Ινομυαλγία». Τα σημεία αυτά, που συνήθως βρίσκονται στη μυϊκή μάζα αλλά μπρούν να εντοπίζονται και σε τένοντες, είτε έχουν χαρακτήρες μόνο ιδιαίτερης ευαισθησίας στην πίεση (Tender Spots – TeS) είτε χαρακτηρίζονται από συνοδό «ζώνη σύσπασης – Taut Band» και αντανάκλαση άλγους ή/και αιμωδίας σε συγκεκριμένη περιοχή του σώματος, δηλαδή πρόκειται για «Σημεία Πυροδότησης - Trigger Points (TrP)» είναι απαραίτητο να χαρτογραφηθούν σε κάθε ασθενή ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθηση της θεραπείας που εφαρμόζεται. Για την ταυτοποίηση και χαρτογράφηση αυτών των σημείων χρησιμοποιούμε το «Αλγόμετρο του Fischer» και τον αντίστοιχο «Μετρητή ευενδοτότητας των ιστών – Tissue Compliance Meter (TCM)». Για την περίπτωση της Ινομυαλγίας η καταγραφή της ευαισθησίας με το Αλγόμετρο των 18 σημείων που προβλέπονται στα διαγνωστικά κριτήρια της νόσου, είναι απολύτως απαραίτητη για την διάγνωση της νόσου. Για την θεραπεία αυτών των επώδυνων μυϊκών συνδρόμων είναι απολύτως απαραίτητη η προσπάθεια απευαισθητοποίησης των επώδυνων σημείων. Αφού χαρτογραφηθούν με ακρίβεια η τεχνική απευαισθητοποίησης αυτών περιλαμβάνει είτε νύξη αυτών με βελόνη (dry needling) είτε διήθηση με κάποιο υγρό (συνήθως λιδοκαΐνη ή ακόμα και φυσιολογικό ορό). Η τεχνική εφαρμόζεται κατά κανόνα σε συνδυασμό με διάφορες τεχνικές φυσικοθεραπείας ή/και θεραπευτικής άσκησης και εξαιρετικά σπάνια ως μονοθεραπεία διότι μόνη της δεν έχει, συνήθως, τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Στα ίδια επώδυνα σημεία μπορεί να εφαρμοστεί και η Θεραπεία με Κρουστικά Κύματα (ESWT) με πολύ καλά αποτελέσματα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Τεχνικές Ανάπλασης ή Αναγέννησης Ιστών (Proliferative ή Regenerative Therapy (Prolotherapy) & Platelet Rich Plasma (PRP) injections): Πρόκειται για τεχνικές που εφαρμόζονται πάρα πολλά χρόνια στο εξωτερικό αλλά μόλις τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Τόσο το Prolotherapy όσο και η έγχυση PRP, που αποτελεί μετεξέλιξη του πρώτου, είναι τεχνικές που έχουν στόχο την ανάπλαση ή αναγέννηση ιστών που έχουν υποστεί βλάβη. Η εφαρμογή των τεχνικών αυτών ειδικά σε βλάβες μαλακών μορίων όπως τένοντες (οξείες τενοντίτιδες, χρόνιες τενοντίτιδες με μερική ή ακόμα και ολική ρήξη), μύες (μυϊκές θλάσεις) και συνδέσμους (μερική ή ακόμα και ολική ρήξη) έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Η αναγέννηση των κολλαγόνων ινών ή/και των μυϊκών κυττάρων αποκαθιστά την βλάβη σε σχεδόν φυσιολογική κατάσταση στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις μπορούν να εφαρμοσθούν ως μονοθεραπεία ενώ σε κάποιες πιο σοβαρές βλάβες είναι απαραίτητος ο συνδυασμός τους με άλλες θεραπευτικές τεχνικές.

Εγχύσεις φαρμάκων ενδαρθρικά: Σε όλες τις περιπτώσεις αρθρίτιδος είναι δυνατόν να εφαρμοσθεί έγχυση φαρμάκων τα οποία κατά βάση είναι υαλουρονικά άλατα (μικρού, μέσου ή μεγάλου μοριακού βάρους). Βασικός στόχος είναι η διατήρηση των αρθρικών χόνδρων όσο το δυνατόν καλύτερα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα υαλουρονικά άλατα αυξάνουν την λιπαντική ικανότητα του φυσιολογικού αρθρικού υγρού και επιπλέον αποτελούν «τροφή» για τον αρθρικό χόνδρο. Ιδιαίτερη επιτυχία έχει αυτή η εφαρμογή στην εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα του γόνατος όπου έχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα. Βεβαίως μπορεί να εφαρμοσθεί σε όλες τις περιφερικές αρθρώσεις τόσο των άνω όσο και των κάτω άκρων.

Εγχύσεις Αλλαντικής Τοξίνης (BOTOX) υπό ηλεκτρομυογραφική καθοδήγηση: Ίσως το ΒΟΤΟΧ να είναι πιο γνωστό για την εφαρμογή του στην πρόληψη των ρυτίδων του δέρματος (αισθητική χρήση) αλλά η βασική του ένδειξη είναι για τον έλεγχο και την αντιμετώπιση της μυϊκής υπερτονίας (σπαστικότητας). Η συχνότερη αιτία μυϊκής υπερτονίας είναι η προσβολή, από οποιαδήποτε αιτία, του ανώτερου κινητικού νευρώνα, όπως μετά από Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο, Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση, Πολλαπλή Σκλήρυνση, Κάκωση Νωτιαίου Μυελού, Εγκεφαλίτιδα κλπ. Η έγχυση Αλλαντικής Τοξίνης (ΒΟΤΟΧ) στους υπέρτονους μύες προκαλεί μυϊκή χαλάρωση, εξάλειψη του πιθανότατου άλγους από το μυϊκό σπασμό και πάνω απ’ όλα επιτρέπει την επανεκπαίδευση του ασθενούς (λόγω «απελευθέρωσης» των ανταγωνιστών μυών και καλύτερης λειτουργίας αυτών) με κατάλληλες τεχνικές φυσικοθεραπείας και εργοθεραπείας ώστε να ανακτήσει καλύτερο επίπεδο λειτουργικότητας. Η χρήση του Ηλεκτρομυογράφου ώστε η έγχυση να γίνεται στα ακριβή σημεία εντός των υπέρτονων μυών είναι εξαιρετικά σημαντική διότι με αυτή τη βοήθεια μειώνεται η ποσότητα του πολύ ακριβού φαρμάκου που είναι απαραίτητο να ενεθεί και επιτυγχάνουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα ειδικά σε περιπτώσεις που επιθυμούμε εκλεκτικό έλεγχο της υπερτονίας. Άλλες πολύ παλιές και γνωστές ενδείξεις έγχυσης Αλλαντικής Τοξίνης (ΒΟΤΟΧ) είναι ο βλεφαρόσπασμος, ο ημίσπασμος προσώπου και το σπαστικό ραιβόκρανο. Και σ’ αυτές τις περιπτώσεις η έγχυση γίνεται υπό ηλεκτρομυογραφική καθοδήγηση και τα αποτελέσματα συνήθως είναι εξαιρετικά. Τέλος, η τεχνική αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί και σε επώδυνα μυϊκά σύνδρομα, όπου ο μυϊκός σπασμός δεν ελέγχεται με άλλες μεθόδους, όπως επί παραδείγματι σε κεφαλαλγία από μυϊκή τάση.

Μεσοθεραπεία (Mesotherapy): Πρόκειται για μια πολύ παλιά μέθοδο που ξεκίνησε στη Γαλλία και διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο τόσο εκεί όσο και στην Ιταλία. Η εφαρμογή της για το μυοσκελετικό έχει σαν στόχο την αντιμετώπιση επώδυνων μυϊκών συνδρόμων και τον έλεγχο του διάχυτου μυϊκού σπασμού που συνήθως τα συνοδεύει. Πρόκειται για έγχυση στο δέρμα ενός μίγματος «κλασσικών» φαρμάκων τα οποία όμως στην συγκεκριμένη μέθοδο έχουν δράση διαφορετική από αυτή που φαρμακολογικά περιγράφεται. Η ποσότητα του μίγματος που ενίουμε είναι πάρα πολύ μικρή. Η βασική αρχή της μεθόδου είναι «έγχυση κατάλληλου μίγματος φαρμάκων σε πολύ μικρή ποσότητα στην επώδυνη περιοχή». Η έγχυση μπορεί να γίνει με τις κλασσικές σύριγγες και βελόνες 25G – 27G, αλλά εμείς χρησιμοποιούμε τη συσκευή Mesoflash M-60 η οποία λειτουργεί χωρίς βελόνες αλλά με συγκεκριμένη πίεση αέρα. Είναι εξαιρετικά ασφαλής τεχνική διότι δεν προκαλούνται συστηματικές παρενέργειες από τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε και η μόνη αντένδειξη είναι η παρουσία ενεργού φλεγμονής (από μικροοργανισμούς) στην περιοχή της έγχυσης. Δεν τη χρησιμοποιούμε ποτέ ως μονοθεραπεία αλλά πάντα σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές (συνήθως φυσικοθεραπεία ή θεραπευτική άσκηση).

Εργαστήριο Φυσιοθεραπείας

Εκτελούνται όλες οι κλασσικές και όλες οι σύγχρονες μέθοδοι και τεχνικές φυσιοθεραπείας σε ασθενείς με παθήσεις ή κακώσεις του μυοσκελετικού συστήματος και σε περιπατητικούς ασθενείς με νευρολογικές παθήσεις. Υπάρχει η δυνατότητα κατ’ οίκον εκτέλεσης θεραπειών για ασθενείς που το επιθυμούν ή που η μετακίνησή τους καθίσταται προβληματική. Παρέχεται ημερήσια αναφορά στους θεράποντες ιατρούς σχετικά με την πορεία των ασθενών τους ή όπως αυτοί ορίσουν.

Εργαστήριο Θεραπευτικής Άσκησης

Εκτελείται θεραπευτική άσκηση με συγκεκριμένους θεραπευτικούς στόχους, όπως αυτοί ορίζονται κάθε φορά από τους θεράποντες ιατρούς. Το πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:
• Συνταγογραφείται με κάθε λεπτομέρεια (τύπος άσκησης με συγκεκριμένη σειρά, επιβάρυνση, σετ, επαναλήψεις)
• Έχει συγκεκριμένους θεραπευτικούς στόχους (π.χ. βελτίωση μυϊκής απόδοσης συγκεκριμένων μυϊκών ομάδων με έμφαση στην μυϊκή δύναμη ή στη μυϊκή αντοχή, βελτίωση της συνέργειας της δράσης συγκεκριμένων μυϊκών ομάδων κλπ).
• Εκτελείται απολύτως εξατομικευμένα και όχι ομαδικά.
• Εκτελείται υπό επίβλεψη ειδικού γυμναστή εκπαιδευμένου σε ιατρική αποκατάσταση. Επιβλέπει την ορθή εκτέλεση των ασκήσεων από τους ασθενείς, τροποποιεί ασκήσεις που πιθανόν να προκαλούν πρόβλημα ή τις αντικαθιστά με άλλες αν το πρόβλημα συνεχίζεται. Σε περίπτωση που παρ’ όλα αυτά το πρόβλημα δεν υποχωρεί ενημερώνει τους θεράποντες ιατρούς για λήψη οδηγιών.
• Το πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης είναι δυναμικό. Μεταβάλλεται ανάλογα με την πορεία της κατάστασης των ασθενών. Όσο βελτιώνονται, το πρόγραμμα τροποποιείται μέχρι να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί. Οι μεταβολές αυτές γίνονται ανά μία έως δύο εβδομάδες, εφ’ όσον η πορεία είναι ομαλή.


Όπως στη Φυσικοθεραπεία έτσι και στη Θεραπευτική Άσκηση υπάρχει η δυνατότητα κατ’ οίκον εκτέλεσης θεραπειών για ασθενείς που το επιθυμούν ή που η μετακίνησή τους καθίσταται προβληματική. Παρέχεται ημερήσια αναφορά στους θεράποντες ιατρούς σχετικά με την πορεία των ασθενών τους ή όπως αυτοί ορίσουν.